YouTube

วันที่ 5 มกราคม 2554 นายรังสรรค์อ่านหนังสือพิมพ์ในตอนเช้าแล้วพบชื่อชุมชนหนองแวงซึ่งเป็นที่ที่เขาอยู่อาศัยมาแล้ว 10 ปี ในเนื้อข่าวได้แจ้งว่าชุมชนแห่งนี้อาจจะถูกเปลี่ยนให้กลายเป็นสถานีรถไฟฟ้าความเร็วสูงซึ่งจะทำการวางรางจากหนองคายจังหวัดชายแดนที่ติดกับลาวไปจนถึงตำบลปาดังเบซาร์ซึ่งอยู่ติดกับมาเลเซีย

แม้รัฐบาลของนายกอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ จะเข้ามาในรัฐสภาตั้งแต่มีการพูดคุยเรื่องโครงการรถไฟฟ้าความเร็วสูงเมื่อปลายปีที่แล้ว โครงการก่อสร้างระบบรถไฟนี้ก็ยังคงอยู่บนโต๊ะหารือ อดีตนายกอภิสิทธิ์อ้างว่าโครงการที่เกิดจากความร่วมมือไทย – จีน มูลค่าราว 320 พันล้านเหรียญสหรัฐฯ จะนำความเจริญทางการท่องเที่ยวและการค้ามาสู่ประเทศโดยเฉพาะชาวนาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ อย่างไรก็ตาม ในขณะแผนการก่อสร้างรางรถไฟจากหนองคายสู่กรุงเทพเริ่มเป็นรูปเป็นร่างขึ้น การปกป้องสิทธิของชาวบ้านในชุมชนตามรางรถไฟก็แทบไม่มีเลย ทั้งๆ ที่ชาวบ้านเหล่านั้นอาจต้องถูกบังคับให้ย้ายที่อยู่อาศัยเพื่อหลีกทางให้รางรถไฟที่กำลังจะมาถึง

ตั้งแต่ชุมชนเมืองได้ขยายตัวอย่างรวดเร็วในช่วงปี พ.ศ. 2493 เป็นต้นมา ชุมชนของผู้ย้ายถิ่นฐานจากชนบทจำนวน 246 ชุมชนก็ได้ลงหลักปักฐานในบริเวณ 40 เมตรจากรางรถไฟ ซึ่งพื้นที่นี้เป็นกรรมสิทธิ์ของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ในระยะ 50 ปีที่ผ่านมา มีเพียง 46 ชุมชนเท่านั้นที่ได้รับสิทธิการเช่าที่อย่างถูกกฎหมาย ชุมชนหนองแวงก็เป็นชุมชนหนึ่งตามรางรถไฟที่ต่อสู้และได้สัญญาเช่าที่ทันเวลาก่อนที่ชุมชนจะต้องโดนไล่ที่ไป

ชุมชนหนองแวงได้ก่อตั้งขึ้นมาเป็นเวลากว่า 25 ปีแล้ว โดยชาวบ้านจากชนบทที่อพยพมาหางานทำในตัวเมืองจังหวัดขอนแก่นที่กำลังเจริญเติบโต ขณะที่ตึกรามบ้านช่องทั้งหลายเริ่มผุดขึ้นมา โอกาสในการใช้แรงงานก็เพิ่มขึ้นด้วย แม้ว่าแรงงานต่างถิ่นเหล่านี้จะมีโอกาสการทำงานมากมาย ก็มีเพียงไม่กี่คนที่สามารถหาที่อยู่อาศัยในราคาย่อมเยาได้ ด้วยเหตุนี้เอง ผู้ใช้แรงงานมากมายจึงเลือกที่จะตั้งถิ่นฐานตามรางรถไฟ ปัจจุบันนี้ ถ้าเพียงภายในเขตตัวเมืองขอนแก่นก็สามารถนับชุมชนรางรถไฟได้ถึง 22 ชุมชนแล้ว โดยมีหนองแวงเป็นเพียงหนึ่งในจำนวนนั้น

ตลอดระยะเวลากว่า 20 ปี ชาวชุมชนหนองแวงอุทิศตนเพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิในการเข้าถึงน้ำประปา ไฟฟ้า และล่าสุดก็คือ สัญญาเช่าที่ เมื่อเดือนมีนาคนที่ผ่านมา ในที่สุดคำร้องขอสัญญาเช่าชองชาวบ้านก็ได้รับการอนุมัติ

อย่างไรก็ตาม สำหรับอีก 200 ชุมชนรางรถไฟที่เหลืออยู่ทั่วประเทศและยังไม่มีสัญญาเช่าที่ในขณะนี้ ข่าวการมาถึงของรถไฟฟ้าความเร็วสูงเปรียบเสมือนการมาของฝันร้าย คาดว่าการก่อสร้างรางรถไฟหนองคาย – กรุงเทพจะเริ่มในขึ้นในปี พ.ศ. 2555 ทำให้ชุมชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีเวลาเหลือไม่มากนัก แม้บางชุมชนก็อาจกำลังพยายามที่จะยื่นฎีกาเพื่อร้องขอสิทธิในการเช่าที่ แต่เวลาที่จำกัดก็ทำให้อนาคตของพวกเขายังคงเป็นสิ่งที่ไม่แน่นอน

โปรดชมรายละเอียดเพิ่มเติมได้ในวิดีโอข่าวชุมชนหนองแวงที่อยู่ข้างบน

image_pdfimage_print