โดยดานุชัช บุญอรัญ
มหาสารคาม- ประธานมูลนิธิผสานวัฒนธรรม ชี้กระบวนการคุ้มครองการละเมิดสิทธิในประเทศไทยมีปัญหาในระดับโครงสร้าง ด้านประชาชนที่ถูกละเมิดจากนโยบายภาครัฐเผย นโยบายทวงคืนผืนป่าทับซ้อนที่ทำกิน ร้องเรียนไปจนถึงที่สุดแล้วแต่ยังไร้ผล ทั้งยังถูกเจ้าหน้าที่รัฐโทรศัพท์ข่มขู่
นางสาวพรเพ็ญ คงขจรเกียรติ (ขวาสุด) ประธานมูลนิธิผสานวัฒนธรรม ร่วมกับวิทยากรจากมูลนิธิผสานวัฒนธรรมและโครงการจัดตั้งสมาคมการเมืองและความยุติธรรมแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ดำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ในประเด็น “กลไกสิทธิมนุษยชนและการคุ้มครองนักปกป้องสิทธิ”
เมื่อวันที่ 24 พ.ย. ที่ผ่านมา ณ วิทยาลัยการเมืองการปกครอง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม กิจกรรมสัมมนาวิชาการและเทศกาลสิทธิมนุษยชนอีสาน ครั้งที่ 8 เรื่อง “70 ปีปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน: สิทธิชุมชนอีสานอยู่ตรงไหน” ช่วงบ่ายมีการจัดกิจกรรมย่อยโดยแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล ประเทศไทยร่วมกับมูลนิธิผสานวัฒนธรรมและโครงการจัดตั้งสมาคมการเมืองและความยุติธรรมแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ในประเด็น “กลไกสิทธิมนุษยชนและการคุ้มครองนักปกป้องสิทธิ” โดยมีตัวแทนจากกลุ่มนักปกป้องสิทธิชุมชนจากจังหวัดต่างๆ ในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือและประชาชนทั่วไปร่วมฟังการบรรยายข้อเท็จจริงเกี่ยวกับกลไกด้านสิทธิมนุษยชนของไทย รวมทั้งแลกเปลี่ยนประสบการณ์การถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนในท้องถิ่นของตน
นางสาวพรเพ็ญ คงขจรเกียรติ ประธานมูลนิธิผสานวัฒนธรรมกล่าวว่า กิจกรรมในวันนี้มีวัตถุประสงค์ในการเสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับกระบวนการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย รวมถึงขั้นตอนและหน่วยงานที่มีหน้าที่ดำเนินการรับเรื่องร้องเรียนดังกล่าวเพื่อให้ประชาชนทั่วไปรวมถึงผู้ที่อยู่ในพื้นที่ผลกระทบสามารถใช้เป็นประโยชน์ในการปกป้องสิทธิมนุษยชนของตนและชุมชมได้
หลังจากที่ได้รับฟังประสบการณ์ของผู้เข้าร่วมกิจกรรมหลายคนที่ร่วมแบ่งปันถึงการถูกละเมิดสิทธิมนุษยชนในพื้นที่ของตนไม่ถูกตอบสนองจากหน่วยงานภาครัฐ ทั้งที่ได้มีการดำเนินการตามขั้นตอนการร้องเรียนไปจนถึงที่สุดแล้ว นางสาวพรเพ็ญอธิบายว่า ปัญหาของกระบวนการด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทยในปัจจุบัน มีข้อบกพร่องในเชิงโครงสร้างของระบบราชการ รวมถึงสถานการณ์เกี่ยวกับความเป็นประชาธิปไตยซึ่งล้วนไม่เอื้อต่อการส่งเสริมสิทธิมนุษยชน หน่วยงานภาครัฐที่เกี่ยวข้องกับกรณีดังกล่าวขาดความอิสระ และนโยบายรัฐเองก็ไม่ได้คำนึงถึงเหตุผลด้านสิทธิอันควรจะได้รับการปกป้องของประชาชนเท่าที่ควร
“ถึงอย่างนั้นเราก็ยังต้องร้องเรียน โดยเฉพาะในเชิงยุทธวิธี กรณีตัวอย่างเล็กๆ กรณีเดียว หากมีการรวบรวมหลักฐานที่ครบถ้วนสมบูรณ์ รวมทั้งพวกเรา ทั้งองค์กรสิทธิต่างๆ ภาคประชาสังคม สื่อมวลชน ก็อาจส่งผลกระทบเป็นวงกว้าง ทำให้กรณีอื่นๆ ในลักษณะเดียวกันได้รับผลดีไปด้วย พูดง่ายๆ คือเราต้องทำมันทีละจุดๆ เพื่อสร้างแรงกระเพื่อมที่มากพอจะเปลี่ยนแปลงโครงสร้าง” นางสาวพรเพ็ญกล่าว
นายประมัย เหมบุลิน ประชาชนจากอำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร เล่าประสบการณ์ถูกละเมิดสิทธิโดยเจ้าหน้าที่รัฐ กรณีผลกระทบจากนโยบายทวงคืนผืนป่าพื้ที่บริเวณรอบอุทยานเเห่งชาติภูผาเหล็ก
นายประมัย เหมบุลิน ประชาชนชาวอำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนครกล่าวว่า “ในฐานะประชาชนชาวไทย ตนรู้สึกว่าประชาชนทั่วไป โดยเฉพาะเกษตรกรในชนบท เป็นคนไร้สิทธิ์ไร้เสียง” โดยนายประมัยเล่าถึงประสบการณ์ที่ถูกเจ้าหน้าที่จากอุทยานแห่งชาติภูผาเหล็กกลุ่มหนึ่ง ใช้สเปรย์สีแดงพ่นใส่สวนยางพาราที่ตนครอบครอง โดยกล่าวหาว่านายประมัยได้ทำการบุกรุกแผ้วถางพื้นที่ของเขตอุทยานแห่งชาติ เบื้องต้นเมื่อสอบถามเจ้าหน้าที่คนหนึ่งถึงที่มาของการปฏิบัติการในครั้งนั้น กลับได้รับคำตอบเพียงว่า “นายสั่งมา” โดยไม่ยอมบอกว่า “นาย” ที่อ้างถึงนั้นคือใคร
“ผมไปถามฮอดในอุทยาน เขาก็ว่าเป็นนโยบายทวงคืนผืนป่าของกระทรวง พอพวกผมตามไปถึงระดับหัวหน้า กะโยนกันไปโยนกันมา บ่ได้คำตอบที่ชัดเจน” นายประมัยกล่าว
นอกจากนี้ นายประมัยเสริมอีกว่า ขณะนั้นได้มีผู้แนะนำให้ตนไปร้องเรียนที่สำนักนายกรัฐมนตรี คำถามแรกที่ได้รับจากเจ้าหน้าที่ที่รับเรื่องร้องเรียนคือ “ยังมีการบุกยึดตัดยางพาราในประเทศไทยอยู่อีกหรือ” สำหรับกระบวนการภายหลังการร้องเรียน นายประมัยเล่าว่าขั้นตอนการดำเนินการช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาของหน่วยงานต่างๆ แต่ละช่วงใช้เวลานานมาก และยังไม่มีข้อยุติจนถึงปัจจุบัน
“อยู่ๆ มีโทรศัพท์โทรมาหาผม บ่ฮู้เอาเบอร์ผมมาแต่ไส บอกว่าให้ไปตัดต้นยางออก ถ้าบ่ตัดรอให้เจ้าหน้าที่ไปตัดกะต้องมีค่าใช้จ่าย ผมกะถามว่ามันจักบาท สิบบาทซาวบาทอยู่บ่ค่าใช้จ่าย เขาว่าเป็นแสน ผมกะว่าถ้าเป็นแสนเอาชีวิตไปซะ เอาไปโลด มันบ่แพงถึงแสนดอก” นายประมัยกล่าวทิ้งท้ายถึงประสบการณ์ถูกละเมิดสิทธิจากเจ้าหน้าที่รัฐ
ดานุชัช บุญอรัญ เป็นผู้เข้าอบรมโครงการอบรมนักข่าวภาคอีสานของเดอะอีสานเรคคอร์ด ประจำปี 2560
จากสถานการณ์ฝนตกชุกในภาคอีสาน ทำให้หลายพื้นที่ต่างเตรียมการรับมือและเฝ้าระวังพายุจากมรสุมที่เกิดขึ้น ซึ่งอาจจะส่งผลให้มวลน้ำไหลลงสู่แม่น้ำชี และแม่น้ำมูลในปริมาณที่มาก โดยเฉพาะพื้นที่ จ.อุบลราชธานี หลายภาคส่วนต่างร่วมกันเตรียมการเฝ้าระวังสถานการณ์น้ำที่อาจจะเกิดขึ้นซ้ำร้อยปี 2565
จากกรณีที่นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีลงพื้นที่จังหวัดขอนแก่น จังหวัดอุดรธานี และจังหวัดหนองคาย เมื่อวันที่ 8-9 กันยายน 2566 ซึ่งในวันที่ 8 กันยายน นายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีตลอดจนหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้องได้ลงพื้นที่เยี่ยมชมเขื่อนอุบลรัตน์และพบปะประชาชนอยู่ในพื้นที่ชลประทานและอยู่นอกพื้นที่ชลประทานเพื่อพูดคุยประเด็นปัญหาภัยแล้งผลกระทบจากเอลณีโญ่พื้นที่ทำกินและการบริหารจัดการน้ำ
วันนี้ 11.00 น. เมธา มาสขาว เลขาธิการคณะกรรมการรณรงค์เพื่อประชาธิปไตย (ครป.) และผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมชาวยโสธร ตั้งคำถามถึงกรณีล่าสุดที่ วิรุจ วิชัยบุญ ผู้ว่าราชการจังหวัดยโสธร ให้สัมภาษณ์ต่อรายการวิทยุประจำจังหวัด ซึ่งมีหลายประเด็นที่สร้างความไม่พอใจ โดยเฉพาะการกล่าวถึงประชาชนที่ยากจน ขี้เกียจ ไม่ทำงาน รอเพียงการช่วยเหลือจากรัฐบาล และไม่ต้องการให้ยโสธรเกิดการพัฒนา ซึ่งเมธา กล่าวผ่านเฟซบุ๊กของตน ว่าเป็นวิธีคิดแบบเผด็จการ
นายก อบต.เกษตรวิสัย สั่งปลด 2 รองนายกฯ และเลขานายกฯ โดยไม่แจ้งความผิด หลังกลุ่มคัดค้านโรงไฟฟ้าขยะเกษตรวิสัยลุกฮือปิดเวทีรับฟังความคิดเห็น พร้อมให้ยกเลิกโรงไฟฟ้าขยะในพื้นที่ตำบลเกษตรวิสัยทันที
