Browsing Category
วีดีโอ
69 posts
สิทธิชุมชนในการจัดการแม่น้ำโขงอย่างยั่งยืน
ทีมงานซึ่งเป็นผู้ผลิตงานสารคดี ได้เดินทางไปที่ชุมชน 2 แห่งในภาคอีสาน ชุมชนแรกเป็นพื้นที่ริมแม่น้ำโขงในจังหวัดเลย และอีกแห่งหนึ่งไกลออกไปอีก 600 กิโลเมตร ทางตอนล่างในจังหวัดอุบลราชธานี ที่แม่น้ำโขงไหลออกจากชายพรมแดนไทย เพื่อเรียนรู้ว่าทั้งสองชุมชนรับมือกับความเปลี่ยนแปลงอย่างรุนแรงทางสิ่งแวดล้อมอย่างไร
เรื่องเล่าจากวิทิต จันดาวงศ์ จากลานประหารถึงคนรุ่นใหม่
แม้การสั่งยิ่งครูครอง จันดาวงศ์ ณ ลานประหาร อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนครด้วยกระสุนปืนกว่า 90 นัด เมื่อ 61 ปีที่แล้วจะทำให้ผู้คนที่รู้ข่าวหวาดผวากับข้อหากบฏต่อราชอาณาจักร แต่ตอนนั้นวิทิต จันดาวงศ์ ลูกชายคนโต เชื่อมั่นว่า ในอนาคตพ่อเขาจะกลายเป็นวีรบุรุษ The Isaan Record คุยกับวิทิตในวัย 83 จากเรื่องเล่า ณ ลานประหารถึงการเติบโตของคนรุ่นใหม่ “ไม่มีอะไรที่ได้มาด้วยการไม่สู้”
จิตร ภูมิศักดิ์ กับคนรุ่นใหม่
แม้ จิตร ภูมิศักดิ์ จะจากไปในราวป่า จ.สกลนคร กว่า 56 ปีแล้ว แต่ตัวอักษรเขายังปลุกใจผู้คน โดยเฉพาะคนรุ่นใหม่ให้ขุดค้นและเดินตาม การจัดงานรำลึกการจากไปของเขาเมื่อวันที่ 5 พฤษภาคมที่ผ่านมาจึงมีคนรุ่นใหม่ไปร่วมรำลึกในฐานะลูกศิษย์จำนวนมาก กชกร บัวล้ำล้ำ Citizen Reporter ลงพื้นที่พูดคุยกับพวกเขาเหล่านั้นเพื่อฟังเสียงคนรุ่นใหม่ที่มีต่อ “จิตร ภูมิศักดิ์”
คนรุ่นใหม่กับประวัติศาสตร์บ้านสะพือ
กงล้อประวัติศาสตร์ของขบวนการผู้มีบุญอีสานหมุนกลับมาที่เดิม แต่คราวนี้เป็นรุ่นลูกหลานของผู้มีบุญบ้านสะพือ อุบลฯ เติบโตกลายเป็นส่วนหนึ่งของการต่อสู้ทางการเมืองเรียกร้องเพื่อชีวิตที่ดีกว่า ซึ่งเป็นการต่อสู้ของกบฎผู้มีบุญอุบลฯ เมื่อ 120 ปีที่แล้ว แต่กลับถูกปราบปราม ไล่ล่า และจับกุม
คาเฟ่ส่งสาร จ.อุบลฯ แกลลอรี่แสดงงานการเมือง
คุยกับ “เป็ด-ยุทธนา ดาวเจริญ” เจ้าของร้านคาเฟ่ส่งสาร จ.อุบลฯ ที่ต้องการสร้างพื้นที่แลกเปลี่ยนความคิดของชาวอุบลฯ ที่ไม่ได้ต้องการเพียงแค่เสิร์ฟกาแฟ แต่เป็นพื้นที่กลางให้คนได้เจอกัน สร้างพื้นที่ศิลปะและแหล่งพบปะรวมตัวของเหล่านักคิด นักเขียน นักเคลื่อนไหวในอุบลฯ เหมือนคาเฟในฝรั่งเศสก่อนการปฏิวัติ
ผู้มีบุญในอีสานซีซั่นสอง (21) – “ย่ากา” ผู้มีบุญกาฬสินธุ์กับตำนานคำเสี่ยงทายผ่านผญา
แม้เหตุการณ์การลุกฮือของกลุ่มผู้มีบุญในพื้นที่ต่างๆ ของลาวฝั่งขวาแม่น้ำโขงจะผ่านมาแล้วกว่า 120 ปี แต่เรื่องราวยังคงหลงเหลือผ่าน “กลอนลำและผญา” ถือเป็นบันทึกปากเปล่าที่บอกเล่าผ่านมาจากรุ่นสู่รุ่น “ย่ากา” เป็นคนหนึ่งที่บันทึกเรื่องราวการเปลี่ยนแปลงของเมืองกาฬสินธุ์ผ่านผญาจนสร้างความไม่พอใจให้แก่รัฐสยามจนถูกลงโทษและกล่าวหาว่า เป็นผีบุญ
ผู้มีบุญอีสานซีซั่นสอง (19) – เจ้าเมืองขุขันธ์ ความทรงจำชาวขุขันธ์
ท้าวปัญญาเป็นเจ้าเมืองคนสุดท้ายของเมืองขุขันธ์ที่อยู่ในความทรงจำของชาวศรีสะเกษ มีอนุสาวรีย์และการจัดประเพณี “แซนโฎนตา” เพื่อแสดงความระลึกถึงทุกปี ในอดีตรัฐสยามได้ลดบทบาทอำนาจเจ้าเมืองลงและรวมเมืองขุขันธ์เข้ากับศรีสะเกษทำให้ความเป็นเมืองเก่าแก่ที่ก่อตั้งมาตั้งแต่ปี 2302 เลือนหาย
ผู้มีบุญในอีสานซีซั่นสอง (13) -ไขความจริง “ท้าวบุญจันทร์” กับข้อหากบฏ
ท้าวบุญจันทร์ ขุขันธิน เป็นน้องชายท้าวปัญญา เจ้าเมืองคนสุดท้ายของเมืองขุขันธ์ ซึ่งถูกกล่าวหาว่า เป็นกบฏซ่องสุมกำลัง จนมาสู่การถูกจับกุมและนำหัวมาเสียบประจานที่เขาชำปีกา ชายแดนกัมพูชา
ผ่านมากว่า 120 ปี ลูกหลานต้องอยู่อย่างผะอืดผะอมกับข้อกล่าวหา โดยพวกเขาต้องการให้คืนความเป็นธรรมให้กับบรรพบุรุษ
ผู้มีบุญในอีสานซีซั่นสอง (10) – ตำนานแห่เทียนกลบทุ่งสังหาร ณ ลานทุ่งศรีเมือง
ทุ่งศรีเมือง จ.อุบลฯ มีประวัติศาสตร์อันร้าวรวดที่แทบไม่มีการบันทึกไว้ให้คนรุ่นหลังจดจำ เพราะถือเป็นลานประหารกลุ่มผู้มีบุญเมื่อปี 2444 ที่ถูกกรมหลวงสรรพสิทธิฯ นำประเพณีแห่เทียนพรรษามากลบฝัง โดยอ้างว่า เป็นการแทนที่งานบุญบั้งไฟที่สร้างความรุนแรง
ผู้มีบุญในอีสานซีซั่นสอง (6) วัดแหล่งหลบภัยยุคปราบผีบุญบ้านสะพือ
การปราบปรามกบฎผู้มีบุญเมื่อ 2444 ณ บ้านสะพือ จ.อุบลราชธานีของทหารสยามเป็นอย่างเหี้ยมโหด แม้ชาวบ้านไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกับกลุ่มขบวนการก็ไม่ละเว้น ชาวบ้านสะพือ ทั้งหญิง ชาย และคนแก่ จึงหนีเข้าวัด ซึ่งเป็นเขตปลอดอาวุธเพื่อหวังเพียงให้มีชีวิตรอด
ผู้มีบุญในอีสานซีซั่นสอง (4) – 120 + 1 ปี ปราบผีบุญในความทรงจำ
ความทรงจำศึกโนนโพธิ์ ณ หมู่บ้านสะพือ อ.ตระการพืชผล จ.อุบลฯ ถูกบอกเล่าจากรุ่นสู่รุ่น มีทั้งเรื่องแล่าและกลอนลำ รวมถึงสัญลักษณ์หมวกใบลานการเข้าองค์ดินก่าน ผู้นำผีบุญในอดีตเมื่อ 121 ปีก่อน “โนนโพธิ์”จึงถือเป็นทุ่งสังหารอีสานจากปืนใหญ่ของรัฐ มีคนล้มตายกว่า 400 คน ชาวบ้านหวังว่า สักวันหนึ่งจะเกิดพิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์ในชุมชนขึ้น
