“เขาไม่ได้มองคนเสื้อแดงที่ไปชุมนุมเป็นคนด้วยซ้ำ คุณมองเขาเป็นอะไรก็ไม่รู้ที่พร้อมจะกำจัด เป็นเหมือนตัวเรือด เหมือนยุง เหมือนสิ่งมีชีวิตที่ไม่ใช่คน ถ้าคุณกล้าฆ่าคนได้ขนาดนี้ก็ต้องยอมรับว่า คนสั่งการหรือคนลงมือมันโหดเหี้ยมเกินกว่าที่สามัญสำนึกเราจะรับได้”ธีระพล อันมัย ศิลปศาสตร์ ม.อุบลราชธานี กล่าวถึงเหตุการณ์สลายการชุมนุมเมื่อปี 2553
“จากวันที่ล้อมปราบ จากวันที่มีใครคนหนึ่งกลายเป็นอาชญากร จากวันที่มีใครคนหนึ่งเป็นฝ่ายถือปืน แล้วมีคนล้มลง มันไม่ได้คลี่คลายไปไหน” จากท่อนหนึ่งของการสัมภาษณ์ เดือนวาด พิมวนา หรือ พิมใจ จูกลิ่น นักเขียนรางวัลซีไรต์ปี 2546 ถึงประสบการณ์การเข้าร่วมการชุมนุมกับ นปช. เมื่อปี 2553
เรื่องสั้น “มึงสู้เขาไม่ได้หรอก” ผู้เขียนดัดแปลงจากประสบการณ์ของผู้สูญเสียคนรักในเหตุการณ์พฤษภา’ 53 ทำให้ “สุวิทย์” ต้องลุกขึ้นสู้ แม้จะผ่านมากว่า 10 ปี เขายังรอ “ความยุติธรรม” ที่ไม่รู้จะมาถึงเมื่อใด
“คดีชายชุดดำ” 10 เมษาฯ’53 ถือเป็นอีกหนึ่งคดีการเมืองที่ได้รับการจับตา โดยเฉพาะการจับกุมจำเลยทั้ง 5 คน เกิดขึ้นหลังเหตุการณ์ผ่านไปแล้ว 4 ปี เราจึงสำรวจชีวิตคนรอบข้างนักโทษการเมืองในคดีนี้
“ว่าไปแล้วความวุ่นวายครั้งนี้หาใช่สิ่งน่าประหลาด…พูดได้ว่าเป็นปรากฏการณ์สุนัขตะกละฟัดกันเอง เป็นการแย่งชิงเนื้อสันในที่เคยลิ้ม และต่างติดใจลืมไม่ลง และสุดท้ายก็ฆ่ากัน-มีคนตาย-มีการปกปิดความจริง-มีการอนุญาตให้ฆ่าและคนตายล้วนแต่เป็นตัวเบี้ย คนบริสุทธิ์ต้องตายสังเวยเหตุการณ์เหมือนที่เคยเกิดขึ้นมาแล้ว” ท่อนหนึ่งจากเรื่องสั้น “กระฎุมพีวิถี” โดย ธีรพงษ์ ส.
“ตาสว่าง” เป็นหนังสือที่เขียนขึ้นโดยชาวอิตาลี โดยให้ “นก” ชาวอีสานจากอุดรฯ เป็นตัวแทนผู้ค้าแรงงานที่รู้จักสิทธิและประชาธิปไตยที่แท้จริง แต่ท้ายสุดเขาก็ต้องพ่ายแพ้ต่อกระสุนปืนในเหตุการณ์พฤษภาปี’53 จนทำให้เขาตาบอด แต่ผู้เขียนก็ไม่ได้ฟันธงว่าอุดมการณ์ทางการเมืองของเขามอดลงหรือไม่
“ไม่ผิดจริง เขาก็ว่าผิด ก็เท่ากับยัดเยียดข้อหาเอาไปเป็นแพะ ถ้าเป็นคนมีเงินก็คงไม่ติดคุก แต่คนจนๆ เหมือนพวกผมไม่มีเงินต่อสู้คดี ไม่มีเงินจ้างทนาย มีแต่ติดคุกอย่างเดียว” บทเรียนชีวิตของ สมศักดิ์ ประสานทรัพย์ อดีตนักโทษคดีการเมืองปี 2553
มีหลายคำถามที่ยังไม่มีคำตอบในเหตุการณ์เมษาฯ – พฤษภาฯ ปี ’53 นี่จึงเป็นเหตุผลที่ทำให้ทีมงานเดอะอีสานเรคคอร์ดต้องรวบรวมเรื่องราวเพื่อถอดบทเรียนความรุนแรงทางการเมืองครั้งนั้น
6 ปีหลังเมษา-พฤษภาเลือด 2553 ผู้รับมือกับความสูญเสียยังคงไม่ยอมแพ้ ดิ้นรนทำมาหากิน-รอเวลาต่อสู้เพื่อความเป็นธรรม
