คุณเคยตั้งคำถามไหมว่า ทำไมบริการรถสาธารณะจึงกระจุกตัวอยู่เฉพาะในเมืองหลวงและปริมณฑลเท่านั้น มีข้อมูลว่า ปี 2564 เส้นทางเดินรถโดยสารประจำทางภายในเมือง/ในเขตเทศบาลทั่วประเทศมีเพียง 458 เส้นทางเท่านั้น แต่ในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑลมีของ ขสมก.ถึง 397 เส้นทาง นี่คือความเหลื่อมล้ำที่เกิดขึ้นในประเทศนี้และเป็นสาเหตุที่ทำให้คนต่างจังหวัดแทบจะไม่มีรถสาธารณะใช้จนต้องรอนานเป็นชั่วโมงและจ่ายค่าเดินทางแพงพอๆ กับคนในเมือง
นอกจากตัวเลขคนออกมาใช้สิทธิ์เลือกตั้งอย่างถล่มทลาย ผลการเลือกตั้งหลายพื้นที่ยังสะท้อนถึงวิธีคิดทางการเมืองที่นับว่าน่าสนใจอย่างยิ่ง โดยเฉพาะในภาคอีสาน ที่พรรคฝั่งประชาธิปไตยต้องแข่งขันกันเอง แน่นอนว่าเราต่างเห็นกันแล้วว่า ผลลัพธ์ของการเลือกตั้งแม้ไม่เกิดแลนด์สไลด์อย่างที่พรรคเพื่อไทยสร้างแคมเปญ แต่ 25 ล้านเสียงของบัญชีรายชื่อที่เทให้เพื่อไทย 10.8 ล้านคะแนน และก้าวไกล 14.2 ล้านคะแนน ย่อมสะท้อนนัยบางอย่างของคนที่ราบสูง
เมืองสกลนครถูกตีตราด้วยภาพของการเป็นเมืองของคนกินหมา ทั้งที่ความจริงแล้ว วัฒนธรรมการกินหมามีอยู่ทั่วเอเชีย ในอดีตจังหวัดสกลนครเป็นเมืองทางผ่านที่ส่งหมาไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ผ่านการค้าขายหมาด้วยการนำถังน้ำ ตะกร้า กะละมังไปแลกหมาในต่างจังหวัดก่อนส่งออกไปยังประเทศอื่นๆ แต่ทำไมจนถึงตอนนี้ชื่อของเมืองสกลฯ ยังไม่พ้นมลทินว่า เป็นเมืองกินหมา ทีมงาน The Isaan Record พาไปหาคำตอบ
บันทึกการเดินทางของ “วิชชานนท์ สมอุ่มจารย์” ผู้กำกับหนังแห่งเมืองขอนแก่นที่พยายามตามรอยชีวิตของครูรัชนี ผู้เขียนตำราเรียนมานีมานะ แต่ต้องคว้าน้ำเหลว แต่ระหว่างทางก็ทำให้เขาคิดถึงการทำหนังสั้นเรื่อง “Four Boys, White Whiskey and Grilled Mouse” ซึ่งว่าด้วยการมีอยู่และความหมายของเถียงนา
ในตอนที่ 1 รัสเซลล์ แชปแมน สำรวจสำนึกในภูมิภาคอีสานที่ถูกปลุกขึ้นมา โดยการชุมนุมประท้วงของคนรุ่นใหม่ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา ซึ่งถูกจุดชนวนจากการสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ ทว่าความเคลื่อนไหวทางการเมืองก็ยังคงดำเนินเรื่อยมา แม้เวลาผ่านไปกว่าปีครึ่ง แต่ยังคงต้องจับตาว่า ความตื่นตัวนี้จะแผ่วลงหรือไม่
การชุมนุมประท้วงทางการเมืองของคนรุ่นใหม่ที่เกิดขึ้นในช่วงสองปีที่ผ่านมาไม่เพียงสั่นคลอนอำนาจของรัฐบาลทหารไทยเท่านั้น แต่ยังเปิดจินตนาการของชาวอีสานให้กว้างขึ้น โดยเฉพาะการถูกเอารัดเอาเปรียบ และการด้อยค่าชาวอีสานจากรุ่นสู่รุ่น ทำให้เกิดการรวมตัวของเครือข่ายต่างๆ ภายใต้ชื่อกลุ่มราษฎรโขงชีมูน รัสเซลล์ แชปแมน พยายามหาคำตอบว่า คนอีสานตื่นหรือยัง หลังจากตกอยู่ภายใต้การปกครองมานานกว่า 60 ปี
ท่ามกลางความขัดแย้งทางการเมือง คนอีสานหันไปใช้วิธีการประท้วงแบบต่างๆที่มีลักษณะเฉพาะตัว ระหว่างเดือนกรกฎาคมถึงสิงหาคม 2564 คนอีสานทั่วทั้งภูมิภาคเข้าร่วมกิจกรรมคาร์ม็อบมากกว่า 40 ครั้ง เป็นไอเดียการประท้วงแนวใหม่ที่ทำผู้ร่วมชุมนุมรู้สึกค่อนข้างปลอดภัย เพราะไม่ต้องลงจากรถ เสาวนีย์ ตรีรัตน์ อเลกซานเดอร์ ร่วมสังเกตการชุมนุมและสะท้อนความเห็นในบทความชิ้นนี้ว่า คาร์ม็อบช่วยแสดงออกถึงความหวังและความฝันของขบวนการเรียกร้องประชาธิปไตยในอีสานอย่างไร
ยามได๋สิเมือเฮือน” เป็นหนึ่งในชายคาเรื่องสั้นที่ชวนตั้งคำถามถึงผู้คนที่ใช้ชีวิตริมโขงตั้งแต่เกิดจนสิ้นชีพ เพราะชีวิตบนสายน้ำมาพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงทุกโมงยาม
"ออนซอนไพร์ด" ขอนแก่นเอาผ้าถุงคลุมอนุสาวรีย์ "จอมพลสฤษดิ์" เหตุออกกฎหมายคุม Sex Worker และกดขี่เพศหญิง พร้อมจัดพิธีสมรสเท่าเทียมให้ทุกเพศ
ภาคประชาสังคม” พร้อมจัดงาน Isaan Pride 2022 เปิดพื้นที่กลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศแสดงตัวตนสู่สาธารณะ สร้างบรรทัดฐานใหม่สังคมอีสาน จับตารัฐบาลดัน พ.ร.บ.คู่ชีวิต ค้านเสียงภาคปชช.ที่หนุนสมรสเท่าเทียม กลุ่มทะลุ มข.ล่ารายชื่อเปลี่ยนห้องคณะนิติฯ ตามชื่อตุลาการศาลรัฐธรรมนูญเหยียดเพศ
แม้การสั่งยิ่งครูครอง จันดาวงศ์ ณ ลานประหาร อ.สว่างแดนดิน จ.สกลนครด้วยกระสุนปืนกว่า 90 นัด เมื่อ 61 ปีที่แล้วจะทำให้ผู้คนที่รู้ข่าวหวาดผวากับข้อหากบฏต่อราชอาณาจักร แต่ตอนนั้นวิทิต จันดาวงศ์ ลูกชายคนโต เชื่อมั่นว่า ในอนาคตพ่อเขาจะกลายเป็นวีรบุรุษ The Isaan Record คุยกับวิทิตในวัย 83 จากเรื่องเล่า ณ ลานประหารถึงการเติบโตของคนรุ่นใหม่ “ไม่มีอะไรที่ได้มาด้วยการไม่สู้”
กลุ่มราษฎรขอนแก่นเดินต้านรัฐประหารครบรอบ 8 ปี ประณาม “ประยุทธ์” ยึดอำนาจไม่ชอบธรรม ผลักดันรณรงค์เลือกตั้งผู้ว่าราชการจังหวัดทั่วประเทศ
