กรณีเกิดอุบัติเหตุรถบรรทุกสารเคมีพลิกคว่ำ ทำให้กรดซัลฟิวริกไหลลงแม่น้ำคาน บริเวณแขวนหลวงพระบาง สปป.ลาว เมื่อวันที่ 3 เมษายน 2567 ที่ผ่านมา ระยะทางจุดเกิดเหตุห่างจากอำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย ประมาณ 293 กิโลเมตร มีการติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด พบว่าสารเคมีเคลื่อนตัวผ่านเขื่อนไชยะบุรีเมื่อวันที่ 5 เมษายน ที่ผ่านมาทำให้สารเคมีเจือจางลงพร้อมเคลื่อนตัวเข้าสู่ประเทศไทย ทางจังหวัดเลย ในช่วงวันที่ 8-10 เมษายน 2567 สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ประเมินเบื้องต้นคาดว่าไม่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพแม่น้ำโขงในประเทศไทย เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นทำให้กลุ่มคนรักน้ำโขงในพื้นที่จังหวัดหนองคายตื่นตระหนกต่อผลกระทบวิถีชีวิตและอาชีพประมงพื้นบ้าน นอกจากนี้คณะจัดงานว่ายน้ำทางไกลแม่น้ำโขงที่เตรียมงานแจ้งยกเลิกกิจกรรมดังกล่าวโดยเลื่อนออกไปอย่างไม่มีกำหนด
สำหรับเหตุการณ์ที่เกิดขึั้น มีประชาชนสอบถามผ่านไลน์กลุ่มคนฮักน้ำโขงจังหวัดหนองคายว่า ประมงจังหวัดหนองคายมีแผนการทำงานบูรณาตลอดจนแผนเผชิญเหตุอย่างไร ต่อคำถามดังกล่าว ดร.สุทัศน์ เผือกจีน ประมงจังหวัดหนองคาย ได้เข้ามาตอบคำถามว่า ประมงจังหวัดได้เฝ้าระวังติดตามข้อมูลจากจังหวัดเลย เพราะน้ำจะไหลมาถึงก่อนหนองคาย โดยให้ประมงอำเภอที่รับผิดชอบอำเภอที่ติดแม่น้ำโขงประชาสัมพันธ์ให้เกษตรกรที่เลี้ยงปลาในกระชังทราบและเตรียมความพร้อม ทั้งนี้ศูนย์วิจัยและพัฒนาการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำจืดหนองคาย (ศพจ.) ได้เฝ้าระวังติดตามคุณภาพน้ำในช่วง 7 วัน ตลอดจนร่วมมือหน่วยงานต่างๆ เพื่อประชาสัมพันธ์ให้ประชาชนทราบและเตรียมความพร้อม
จากการตรวจสอบข้อมูลพบว่า ประมงจังหวัดหนองคายได้ออกสุ่มตรวจคุณภาพของแม่น้ำโขงเป็นระยะ โดยคุณภาพน้ำยังอยู่ในภาวะปกติ อย่างไรก็ตาม สมาชิกคนฮักน้ำโขง จังหวัดหนองคาย แนะนำว่า การตรวจสารพิษในแม่น้ำโขงควรมีการตรวจแบบละเอียดทุกๆ 100 กิโลเมตร
ข่าวสารพิษจาก สปป.ลาว ไหลลงแม่น้ำ ส่งผลต่อหลายจังหวัดของไทยซึ่งอยู่ติดริมแม่น้ำโขง เช่นกรณีกิจกรรมว่ายน้ำทางไกล Open Water เป็นอีกงานเตรียมจัดขึ้นเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวที่ อ.ศรีเชียงใหม่ จ.หนองคาย ซึ่งเดิมกำหนดวันที่ 5 พฤษภาคม 2567 คณะกรรมการจัดงานได้ประกาศยกเลิกทั้งที่ได้เตรียมงาน สำรวจทิศทางน้ำ รวมทั้งมีการว่ายทดสอบเรียบร้อย โดยกิจกรรมนี้มีสมาชิกว่ายน้ำทางไกลจากทั่วประเทศเข้าร่วม แต่เนื่องจากเกรงว่าจะได้รับผลกระทบจากสารพิษ จึงมีการยกเลิกกิจกรรมดังกล่าว
นายพนมศักดิ์ เจรจาศิลป ผู้จัดงานกิจกรรมว่ายน้ำทางไกล Open Water เปิดเผยว่า การจัดงานครั้งนี้ถือเป็นปีแรกที่สมาชิกเลือกว่ายทางไกลในแม่น้ำโขง 3.5 กิโลเมตร โดยใช้ อ.ศรีเชียงใหม่ เป็นจุดเริ่มต้น เนื่องจากประทับใจบรรยากาศริม 2 ฝั่งโขง ที่ผ่านมาทีมงานลงพื้นที่สำรวจจังหวัดหนองคาย ลงว่ายทดสอบกระแสแม่น้ำโขงบริเวณหน้าหน้าวัดหายโศก สิ้นสุดที่พระธาตุหล้าหนอง ได้ผลเป็นอย่างดี มีสมาชิกตอบรับเข้าร่วมกิจกรรมครั้งนี้จากทั่วประเทศ สมาชิกที่เข้าร่วมกิจกรรมเคยผ่านประสบการณ์ว่ายน้ำในทะเลมาก่อน จึงอยากมีประสบการณ์ว่ายทางไกลในแม่น้ำโขงบ้าง แต่หลังจากมีข่าวสารพิษไหลลงแม่น้ำจากประเทศเพื่อนบ้านเชื่อมต่อแม่น้ำโขง คณะจัดงานเกรงอันตรายต่อสมาชิกเลยตัดสินใจแจ้งยกเลิกจัดงาน
สำหรับผลกระทบต่อการทำอาชีพของชาวบ้าน นายยุทธนา พิลาคง อายุ 54 ปี เจ้าของฟาร์มยุทธนา ซึ่งเลี้ยงพันธุ์ปลานิลในกระชังริมน้ำโขงกว่า 200 กระชัง ในบริเวณบ้านกองนาง อ.ท่าบ่อ จ.หนองคาย เปิดเผยว่า ตอนนี้ตนไม่มีความกังวล เพราะมีเจ้าหน้าที่เทศบาลมาตรวจคุณภาพน้ำรายวัน กลุ่มผู้เลี้ยงปลากระชังแม่น้ำโขงก็ทำงานเป็นเครือข่าย มีการส่งข่าวสารข้อมูลถึงกันตลอดริมแม่น้ำโขง
“เราได้รับยืนยันจากประมงจังหวัดหนองคายว่า แม่น้ำโขงยังปลอดภัยดี วันนี้ก็นำพันธุ์ปลานิลลงกระชังตามปกติ แต่ถ้ามีเหตุการณ์ฉุกเฉินภายใน 24 ชั่วโมง พร้อมจะอพยพปลาขึ้นจากกระชังนำไปไว้ในบ่อดิน ซึ่งมีการเตรียมไว้กว่า 100 บ่อ เพื่อลดความเสียหายที่จะเกิดขึ้น วันนี้เราเฝ้าระวังไปพร้อมๆ กับเครือข่ายคอยรับข้อมูลข่าวสารจากทางราชการ เชื่อว่าสารเคมีน่าจะเจือจางไปเอง”
