หายนะที่เกิดขึ้นกับคนอีสานจากโครงการโขงชีมูล ไม่สามารถประเมินความเสียหายได้ แต่รัฐไม่เคยสรุปบทเรียน ตรงกันข้ามกลับเข็นโครงการใหม่ ภายใต้ชื่อ “โขง เลย ชี มูล” เพื่อผันน้ำแก้แล้งในอีสาน ฤาตำนานการผันน้ำในอดีตยังสร้างความเจ็บปวดไม่พอ
กว่า 27 ปีที่เขื่อนราษีไศลถูกสร้างขึ้นด้วยวาทกรรม “เขื่อนจะนำความเจริญมาสู่อีสาน” แต่ผ่านมานานกว่า 3 ทศวรรษ ชีวิตของชาวร้อยเอ็ด สุรินทร์ และ ศรีสะเกษ แทบพังทลาย
เสื้อแดงอีสาน 20 จังหวัดร่วมเวทีนักศึกษา จ.มหาสารคาม ลั่นเตรียมปักหลักชุมนุมกรุงเทพฯ ส่วน “อานนท์ นำภา” ประกาศสู้ม้วนเดียวจบ 14 ตุลาฯ นี้
ในห้วงที่นักเรียนเลวเรียกร้องให้ปฏิรูประบบการศึกษา เราจึงถอดบทเรียนจากโครงการแลกเปลี่ยนนักศึกษา CIEE ที่ให้นักศึกษาเป็นศูนย์กลางของหลักสูตรและมีห้องเรียนเป็นผู้คนในชุมชน แต่ต้องปิดตัวเพราะพิษโควิด-19
“คนอีสานลงประชามติไม่เห็นชอบรัฐธรรมนูญมากถึง 51.34 % จึงเป็นการยืนยันความคิดความเชื่อว่า รัฐธรรมนูญฉบับนี้ไม่ใช่ของเรา จึงต้องร่วมรื้อ ร่วมแก้ ร่วมร่างฝันใหม่ ให้ได้สิ่งที่ดีกว่า” บทความโดย วีรวรรธน์ สมนึก
ตำบลแห่งหนึ่งของอำเภอหนองวัวซอ จังหวัดอุดรธานี ถูกเรียกว่า “ชุมชนเขยฝรั่ง” เพราะมีชาวต่างชาติแต่งงานกับหญิงอีสานถึง 500 คน อะไรเป็นเหตุผลให้พวกเขาเลือกมาอยู่ชุมชนแห่งนี้ วีรวรรธน์ สมนึก พาลงพื้นที่
“คนสมัยนั้นจะเรียกเมียเช่าว่า ผู้หญิงหาเงินหรือกระหรี่ พอฝรั่งเช่าบ้านหลังใหญ่ๆ แพงๆ ก็จะมีเมียเช่าแถมให้เสร็จ ไม่ต้องไปหาเอง พอฝรั่งคนเดิมตาย คนใหม่ก็เช่าต่อ เช่าทั้งบ้านเช่าทั้งคน”
เป็นเรื่องเล่าจากประสบการณ์ของ บรรจง บุญกิจ หญิงชาว จ.อุดรธานี ที่เคยทำงานในบาร์ระหว่างที่ทหารอเมริกันตั้งฐานทัพที่ จ.อุดรธานี
ช่วงโรคร้ายโควิด-19 มาเยือน มีเด็กยากจนกว่า 7.5 แสนต้องเจอภาวะขาดแคลนอาหาร โดยเฉพาะเด็กอีสาน พวกเขามีชีวิตรอดได้อย่างไรในสถานการณ์นี้
“ตาสว่าง” เป็นหนังสือที่เขียนขึ้นโดยชาวอิตาลี โดยให้ “นก” ชาวอีสานจากอุดรฯ เป็นตัวแทนผู้ค้าแรงงานที่รู้จักสิทธิและประชาธิปไตยที่แท้จริง แต่ท้ายสุดเขาก็ต้องพ่ายแพ้ต่อกระสุนปืนในเหตุการณ์พฤษภาปี’53 จนทำให้เขาตาบอด แต่ผู้เขียนก็ไม่ได้ฟันธงว่าอุดมการณ์ทางการเมืองของเขามอดลงหรือไม่
